Z okazji ustanowionego cztery lata temu Dnia Nauki Polskiej w siedzibie Ambasady Rzeczypospolitej Polskiej w Rzymie odbyło się spotkanie z polskimi naukowcami pracującymi lub realizującymi staże naukowe we Włoszech “Ambasada Naukowców”. Spotkanie miało charakter networkingowy, a udział w nim wzięło ponad dwudziestu naukowców specjalizujących się w różnych dziedzinach – od biomedycyny, przez fizykę, chemię, po nauki humanistyczno-społeczne.

Gości oficjalnie powitała ambasador RP, pani Anna Maria Anders, podkreślając, że spotkanie odbywa się niemal w 550 urodziny Mikołaja Kopernika. Prezes Polskiej Akademii Nauk, profesor Marek Konarzewski, w trakcie swojego przemówienia zwrócił uwagę na możliwości dofinansowania, jakie oferują polskie instytucje jak Narodowe Centrum Nauki czy Narodowa Agencja Wymiany Akademickiej, a także zachęcił biorących udział w wydarzeniu naukowców do współpracy z PAN.

W kolejnej części spotkania kontynuowano kwestie poruszone przez prezesa Konarzewskiego. Cenne informacje na temat możliwości grantowych polskich instytucji przekazali dr Marcin Liana, zastępca dyrektora NCN oraz Agnieszka Stefaniak-Hrycko, dyrektor Stacji Naukowej PAN w Rzymie. Dr Liana zwrócił uwagę na rosnące zainteresowanie projektami Centrum, wyróżnił najważniejsze programy krajowe oraz zagraniczne oferowane przez NCN oraz wyjaśnił jakie kryteria trzeba spełnić, aby takie dofinansowanie otrzymać. Dyrektor Stacji wyjaśniła natomiast sposób funkcjonowania programów finansowanych przez NAWA oraz PAN, a także opowiedziała o dostępnych programach, w których mogą wziąć udział zarówno młodzi, jak i doświadczeni naukowcy.

Następnie prof. Agnieszka Wykowska, laureatka European Research Council, pracująca w Istituto Italiano di Tecnologia w Genui, przeprowadziła anglojęzyczny wykład zatytułowany Can robots show intentions through their actions?. Prof. Wykowska na co dzień zajmuje się badaniami kognitywnymi, szczególnie w kwestii interakcji jakie zachodzą między ludźmi a robotami. Podczas wykładu pokazała eksperymenty, jakie mają miejsce podczas jej pracy, wyjaśniając ich działanie i efekty. Co więcej, przedstawiła jak różne mogą być ludzkie reakcje na zachowania robotów i wyraziła nadzieję na uczynienie ich bardziej responsywnymi i społecznymi, co pozwoli im pełnić rolę dobrych asystentów. Opowiedziała też o efektach swoich badań. Technologia, nad którą pracuje, używana jest chociażby w leczeniu dzieci ze spektrum autyzmu, które wchodząc w interakcje z robotami, uczą się i poprawiają swoje zdolności poznawcze.

Wykład sprowokował ze strony publiczności wiele pytań. Pytano chociażby o skutki uczynienia robotów “zbyt społecznymi”, o istnienie możliwości stworzenia zbyt zaawansowanej sztucznej inteligencji, o powód, dla którego roboty-asystenci przyjmują akurat humanoidalne formy oraz o fenomen, jakim jest tzw. “uncanny valley”. Na wszystkie te wątpliwości profesor udzieliła satysfakcjonujących odpowiedzi, powołując się na europejskie regulacje dotyczące tzw. “robot ethics”, tłumacząc, że robotom podobnym do ludzi łatwiej poruszać się po “ludzkich” przestrzeniach oraz zwracając uwagę na to, że sztuczna inteligencja nie jest jeszcze na tyle zaawansowana, aby uznać ją za niebezpieczną, a naukowcy z wyprzedzeniem zdają sobie sprawę z ewentualnych zagrożeń.

Ostatnią część wydarzenia stanowiła dyskusja, podczas której obecni na spotkaniu badacze mogli podzielić się doświadczeniami temat współpracy i działań naukowych, jakie podjęli lub podejmują we Włoszech.

Spotkanie zamknęła uroczysta kolacja z udziałem Pani Ambasador.