The 100th issue of Gazzetta Italia features an interview with Agnieszka Stefaniak-Hrycko, director of the Center PAN in Rome, about Polish science in the heart of Rome. We invite you to read it!
Czy wiedzieliście o tym, że w sercu Rzymu, tuż przy Placu Weneckim (Vicolo Doria 2) od blisko 100 lat mieści się polska placówka naukowa? Miejsce, w którym odbywają się konferencje, debaty naukowe, dyskusje o książkach, wystawy. O działalności Stacji Polskiej Akademii Nauk w Rzymie, bo o niej mowa, rozmawiamy z dyrektorką Stacji, Agnieszką Stefaniak-Hrycko. Polska Akademia Nauk (PAN) to państwowa instytucja naukowa realizująca działania służące rozwojowi, promocji i upowszechnianiu nauki. Przyczynia się również do rozwoju edukacji i wzbogacania polskiej kultury narodowej. Akademia powstała w roku 1952.
Kiedy została powołana do życia Stacja Naukowa PAN w Rzymie?
Stacja PAN w Rzymie (podobnie jak Stacja w Paryżu) jest starsza niż sama Akademia. Istniejemy od 1927 roku, a zatem już za chwilę będziemy świętować stulecie. Wcześniej, przed powstaniem PAN, Stacja podlegała Polskiej Akademii Umiejętności, a jej założycielem i faktycznym dyrektorem był hrabia Józef Michałowski. Idea stworzenia polskiego ośrodka naukowego w Rzymie jest jednak jeszcze starsza. Wywodzi się z czasów sięgających pontyfikatu papieża Leona XIII. Po ogłoszeniu w roku 1881 jego decyzji o udostępnieniu tajnych Archiwów Watykańskich, uczeni z całego świata, w tym także z Polski, ruszyli do Rzymu w poszukiwaniu źródeł historii swych narodów.
Stoją za nami lata historii, ale to oznacza też zobowiązania. Poza tym, jak w każdej innej dziedzinie, nauka bardzo zmieniła się na przestrzeni tych stu lat, od infrastruktury naukowej poczynając, przez metody prowadzenia badań, na pracy zespołowej kończąc. To, co w nauce stałe, to dążenie do prawdy i wielkie korzyści z umiędzynarodowienia, przepływu myśli naukowej, współpracy między badaczami.
Na czym polega działalność Stacji Naukowej PAN w Rzymie?
Zagraniczne stacje PAN mają różne profile. Przykładowo w Berlinie Akademia prowadzi Centrum Badań Historycznych, które wyko- nuje wielką pracę na rzecz badań nad historią i współczesnością stosunków polsko-niemieckich, między innymi opracowuje wspól- nie ze stroną niemiecką podręczniki do nauczania historii. Z kolei Biuro Promocji PolSCA w Brukseli dba o przekaz aktualnych wiadomości dotyczących programów ramowych Unii Europejskiej do naukowców w Polsce. My, w Rzymie, dotychczas mieliśmy przede wszystkim profil humanistyczny. Obecnie jednak, patrząc na różnorodność polsko-włoskiej współpracy naukowej, zdecydowaliśmy się na większą interdyscyplinarność. Mając na względzie wagę humanistyki, sztuki czy nauk społecznych, chcemy jednak być miejscem dla naukowców z różnych dziedzin, którzy myślą o współpracy z Włochami lub tymi, którzy chcą się wymieniać z nimi ideami, informacjami o swoich badaniach. Jako sieć stacji pełnimy funkcje naukowe oraz prowadzimy działania popularyzujące naukę. Organizujemy konferencje naukowe: jedna z ostatnich dotyczyła badań archeologicznych prowadzonych na Sycylii. Przy czym zajmujemy się również przygotowaniem i realizacją spotkań związanych z bieżącymi wydarzeniami, spotkaniami autorskimi, na których prowadzimy dyskusje o ciekawych książkach dotyczących Włoch czy też debatujemy o współpracy naukowej.
Z jakimi instytucjami współpracuje Stacja PAN w Rzymie?
We Włoszech współpracujemy z Consiglio Nazionale delle Ricerche (CNR). Jeszcze w tym roku planujemy zorganizować wspólnie wydarzenie, ze względu na fakt, że CNR obchodzi stulecie istniena. Co istotne, polscy naukowcy współpracują z wieloma instytucjami CNR. Jesteśmy też członkiem Unione Internazionale degli Istituti di Archeologia e Storia dell’Arte in Roma. Ponadto bardzo dobrze przebiega nasza współpraca z Instytutem Polskim w Rzymie i Ambasadą Rzeczypospolitej Polskiej. Jesteśmy jednak otwarci na wszelkie inne rodzaje współpracy z uczonymi z Włoch oraz z tymi, którzy we Włoszech przebywają.
Ile wydarzeń w ciągu roku jest organizowanych przez Stację Naukową PAN w Rzymie?
Stacja w Rzymie wraca do działania po pandemii, a także po okresie przygotowań do przeprowadzki, która… nigdy się nie odbyła. Tym samym jesteśmy, nieprzerwanie od 1938 r., tuż przy Piazza Venezia, pod adresem Vicolo Doria 2. W tym i w przyszłym roku planujemy zorganizować kilkanaście wydarzeń. Jeśli tylko zostaniemy odrobinę zasileni kadrowo (na ten moment pracownicy Stacji to 2 osoby), na pewno wydarzeń będzie więcej.
Jakie wydarzenia organizowane są w tym roku. Jakie plany mają państwo na przyszły rok?
Cykl tegorocznych wydarzeń rozpoczął się w lutym od Dnia Nauki Polskiej. Po raz pierwszy udało nam się zebrać grupę blisko 25 naukowców z obszaru całych Włoch, którzy w danym terminie mogli przyjechać do Rzymu, spotkać się z nami, a co ważniejsze – ze sobą. Celem było stworzenie przestrzeni, w której goście mogli porozmawiać, zaplanować wspólne działania.
Jesteśmy też włączeni w promocję języka polskiego, który, w ramach projektu realizowanego z Uniwersytetem Śląskim, staramy się upowszechniać. W tym roku zorganizowaliśmy warsztat językowy w Stacji oraz spotkanie poświęcone translatoryce. Odbyła się konferencja archeologiczna z udziałem Włochów, Hiszpanów i Polaków. Planujemy także konferencję poświęconą współpracy medycznej oraz powojennym kontaktom artystycznym polsko-włoskim. Przygotowujemy książkę o Włochach w Polsce i filmik o wizycie Marii Skłodowskiej-Curie we Włoszech. Poza tym organizujemy szereg mniejszych spotkań, czy to poświęconych międzynarodowemu bezpieczeństwu (w kontekście wojny w Ukrainie), czy też wydarzeń promujących interesujące książki. Przygotowaliśmy również wystawę poświęconą Mikołajowi Kopernikowi w pięćset pięćdziesiątą rocznicę urodzin. A przyszły rok? Mamy już trochę planów. Na pewno będziemy organizować międzynarodową konferencję geologiczną, zamierzamy też złożyć wniosek o grant wspólnie z La Sapienzą i polonistami z Ukrainy i Litwy w ramach programu,,Promocja języka polskiego”. Chcemy też powtórzyć świętowanie Dnia Nauki Polskiej. Myślimy o konferencji z Polonium Foundation, młodymi naukowcami z różnych stron Europy i świata. Mamy także pomysł na ciekawe podcasty naukowe. Dodatkowo chcemy zapytać naukowców o to, jakie oni mają potrzeby organizowania wydarzeń w Rzymie. Wierzę, że to będzie dobry rok dla nauki, a tym samym – dla Stacji.
Czy prowadzicie jakieś inne działania?
Przede wszystkim aktywowaliśmy nasz profil na portalu Facebook, na którym informujemy o wszystkich wydarzeniach odbywających się w naszej Stacji, ale też o ciekawych wydarzeniach dla nauki. W ubiegłym roku prowadziliśmy projekt „70 polsko-włoskich współprac naukowych” w siedemdziesiąte urodziny Polskiej Akademii Nauki. W tym roku publikujemy wywiady z naukowcami, a w przyszłym planujemy, jak wspomniałam, rozpocząć nagrywanie naukowych podcastów. I oczywiście włączamy się w udział w ważnych wydarzeniach naukowych dla Polski czy Włoch, tu należy wspomnieć choćby pięćset pięćdziesiątą rocznicę urodzin Kopernika czy stulecie CNR.■
We use cookies on the PAS site to collect statistical data and for the proper functioning of the site. These files may be placed on your device to read the pages. For more information about the purpose of using and changing your cookie settings, please see our privacy policy.