"I didn't expect how beautiful Cracow is," says Professor Sabrina Casanova, of the Institute of Nuclear Physics of the Polish Academy of Sciences, in our May interview. The professor also talks about what a galactic disk is, what discovery modern astronomy is waiting for, and which scientific figure inspires her. Read on for a good start to the week!

Pani Profesor, proszę opisać nam początki swojej współpracy z Polską Akademią Nauk. Skąd pomysł na przyjazd do Krakowa?

Since 2009, I have been a member of the High Energy Stereoscopic System (H.E.S.S.) Collaboration, which also includes my Polish colleagues from the Krakow Institute of Nuclear Physics of the Polish Academy of Sciences and the Astronomical Observatory of the Jagiellonian University. For many years we worked together on various topics. It was Prof. Ostrowski from the UJ Astronomical Observatory who offered me to participate in the recruitment for an assistant professor position at the PAS Institute of Nuclear Physics in 2013. I managed to get the position in December 2013. In 2016 I received my habilitation, and since 2019 I have been a professor at IFJ PAN.

Co Pani sądzi o polskim systemie grantowym? Czy trudno jest dostać grant w Polsce? Pani realizuje OPUS z NCN.

In 2014 and 2017, I won two OPUS grants for a total of about PLN 2 million to hire a PhD student and several post-docs working on another project in which I was also involved. We are talking about the High Altitude Water Cherenkov(HAWC) project, in which I am the Polish P.I. (that is, principal investigator). In 2019, I and my collaborator, Dr. Salesa Greuss, wrote another OPUS grant proposal, which was accepted. Unfortunately, I have since failed to secure a grant again, leaving me without funding for the HAWC project.

Czym jest Dysk Galaktyczny?

Dysk galaktyczny to „cienka” część galaktyki, znajdująca się zarówno poniżej, jak i ponad płaszczyzną Galaktyki. Jest to cienki dysk o wysokości około 100-200 Parseków i promieniu 20 000 Parseków. Większość obiektów astrofizycznych (gwiazdy, gromady gwiazd etc.) znajduje się w obrębie tego dysku.

Czym chciałaby się Pani podzielić z zakresu swoich badań? Jaki one mogą mieć wpływ na rozwój nauki?

Ziemia jest zanurzona w swego rodzaju „morzu” wysokoenergetycznych jąder i elektronów, znanych jako promienie kosmiczne. Pochodzenie tych ultra-relatywistycznych cząstek, mechanizmy ich przyspieszania oraz fizyka ekstremalnych środowisk, w których są przyspieszane, są tematem naszych badań. Do najbardziej ekstremalnych zjawisk w Galaktyce należą mgławice pulsarowe, mikrokwazary, pozostałości po supernowych oraz obszary formowania się gwiazd. Badamy te zjawiska za pomocą wysokoenergetycznych fotonów, zwanych promieniami gamma, emitowanych poprzez przyspieszenie cząstek w obecności wymienionych wcześniej źródeł astrofizycznych. Odkrycie dokładnego źródła promieniowania kosmicznego byłoby przełomowym odkryciem w dziedzinie astronomii.

Czy Pani badania naukowe wiążą się z częstymi wyjazdami za granicę? Jak układa się Pani współpraca z zagranicznymi ośrodkami badawczymi?

Bardzo intensywnie współpracuję z naukowcami z USA, Niemiec i Francji. Podczas gdy moja praca wiąże się z częstymi wyjazdami za granicę, tak warto zwrócić w tym miejscu uwagę na intensywność korzystania w dzisiejszych czasach ze spotkań online. Pomagają one współpracować bez konieczności opuszczania instytucji macierzystej.

Czy w najbliższym czasie możemy spodziewać się nowej publikacji naukowej?

Wraz z naukowcami ze Stanów Zjednoczonych pracuję obecnie nad dwiema ważnymi publikacjami na temat mikrokwazarów. Zostaną one wkrótce przedstawione w czasopiśmie Nature Astronomy.

Czy spotkała się Pani z włoskimi naukowcami pracującymi w Polsce?

Yes, I have met many Italian professors active in Cracow and in Warsaw.

Jakie postaci naukowe są dla Pani inspiracją?

Jedna z czołowych fizyczek wszech czasów, Maria Skłodowska-Curie, jest inspiracją dla wielu kobiet i mężczyzn w nauce. Dodam też w tym miejscu, że w 2007 otrzymałam nagrodę badawczą Komisji Europejskiej właśnie o imieniu Marii Skłodowskiej-Curie (Marie Curie IEF).

Czym Panią zaskoczyła Polska?

What I didn't expect was how beautiful Cracow is. I was also surprised by the speed at which Poland has changed since my first visit in 2013.